Pluskwy to małe owady żywiące się krwią ludzi i zwierząt. Ich obecność w domach i miejscach noclegowych często wywołuje niepokój, głównie z powodu dyskomfortu związanego z ukąszeniami. Jednak już kilka lat temu podjęto badania na temat przenoszenia przez pluskwy antybiotykoodpornych bakterii i wirusa HBV. Czy oznacza to, że pluskwy przenoszą choroby? Jakie zagrożenia zdrowotne mogą wynikać z ich pasożytnictwa? Sprawdź w artykule.
Pluskwy, czyli owady krwiopijne
Pluskwy to owady pasożytnicze zaliczane do hematofagów, czyli organizmów przystosowanych do żywienia się krwią. Wśród pluskiew wyróżnić można kilka gatunków. Tymi, które są najczęstszymi szkodnikami mieszkań są pluskwy domowe, zwane też łóżkowymi. Ich żywicielem jest przede wszystkim człowiek, ale mogą żerować także na zwierzętach. Jednak istnieją też inne odmiany, takie jak pluskwy gołębie i pluskwy jaskółcze, których głównymi żywicielami, jak sama nazwa wskazuje, są ptaki. Ludzie i zwierzęta domowe są ich żywicielem ,,zastępczym” w sytuacji, gdy utracą dostęp do głównego źródła pożywienia.
Wśród owadów zaliczanych do hematofagów poza pluskwami znajdują się też m.in. komary, kleszcze, wszy, pchły czy muchy tse-tse. Każdy z tych gatunków ma unikalne cechy i metody żerowania, ale łączy je jedno – potrzeba krwi do przeżycia i rozmnażania.
Czy pluskwy przenoszą choroby?
Fakt, że pluskwy żerują na krwi budzi obawy, że ich kąsanie może doprowadzić do rozwoju jakiegoś zakażenia. Dotychczasowe badania nie potwierdziły jednoznacznie, by istniały choroby przenoszone przez pluskwy, jednakże…
Bakterie MRSA i VRE
Już kilka lat temu media obiegła informacja o tym, że naukowcy z Kanady badają możliwość przenoszenia przez pluskwy antybiotykoodpornych bakterii MRSA (gronkowca złocistego wieloopornego) oraz VRE (bakterii należących do enterokoków). Analiza badaczy pojawiła się na łamach Emerging Infectious Diseases i wywołała niemałą panikę.
Naukowcy badali pięć pluskiew znalezionych u hospitalizowanych mieszkańców dzielnicy Downtown Eastside w Vancouver. Region ten zmagał się w ówczesnym czasie z prawdziwą plagą tych insektów, a jednocześnie rosła liczba zachorowań wywołanych przez MRSA i VRE. Postanowiono więc sprawdzić, czy istnieje między tymi sytuacjami jakakolwiek korelacja.
Podjęte badania nie przyniosły jednoznacznych dowodów na to, by ukąszenie pluskiew mogło być bezpośrednią przyczyną wspomnianych chorób. Na ciele trzech z pięciu badanych owadów znaleziono co prawda bakterie MRSA, a na dwóch bakterie VRE. Jednak pewne kwestie pozostały bez odpowiedzi:
- Nie udało się ustalić, czy patogeny były przenoszone przez pluskwy na ludzi, czy raczej odwrotnie.
- Nie ma bezpośrednich dowodów na to, że bakterie żyły i rozwijały się nie tylko na grzbiecie pluskiew, ale i w ich organizmie, co byłoby bardziej niebezpieczne.
Podsumowując, zdaniem naukowców owady te mogą co prawda przenosić bakterie na swoich ciałach, ale nie ma dowodów na to, że mogłoby dojść do efektywnej transmisji patogenów chorobotwórczych na ludzi. Sytuacja z pluskwami wygląda inaczej niż np. w przypadku kleszczy i boreliozy czy komarów i malarii. Kleszcze i komary są nosicielami różnych patogenów, które przystosowały się do życia i rozmnażania w ich organizmach. Dlatego kiedy chore owady ukąszą człowieka, może przekazać bakterie do jego krwiobiegu, powodując infekcję.
Wirusy HBV
Wirusy wywołujące żółtaczkę typu B, znane jako wirusy zapalenia wątroby typu B (HBV), są bardzo odpornymi patogenami, które mogą przetrwać w różnych środowiskach zewnętrznych przez dłuższy czas. Istnieją doniesienia sugerujące, że HBV może przetrwać w pluskwach przez okres do sześciu tygodni. Jednakże, ważne jest rozróżnienie między zdolnością przetrwania wirusa w organizmie a przenoszeniem choroby.
Zdolność wirusa HBV do przetrwania w pluskwach nie jest równoznaczna z aktywnym zarażaniem. Innymi słowy nie oznacza to, że owad ten może skutecznie przenosić wirusa na ludzi. Na ten moment wiadomo, że można się nim zarazić przez kontakt z zakażoną krwią lub innymi płynami ustrojowymi oraz poprzez stosunki seksualne z osobą zakażoną. Do transmisji wirusa może dojść także z matki na dziecko podczas porodu. Nie ma wystarczających dowodów na to, że pluskwy mogą być wektorem transmisji HBV.
Chociaż teoretycznie możliwe jest, że pluskwa mogłaby przenieść wirusa poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną krwią, ryzyko takie jest uważane za bardzo niskie. Mechanizmy przenoszenia wirusa przez pluskwy nie są wystarczająco zrozumiałe, aby stwierdzić znaczące zagrożenie zdrowia publicznego. Wymagane są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć potencjalną rolę pluskiew w transmisji HBV.
Infekcje skórne i silne reakcje alergiczne
Pluskwy domowe, choć nie przyczyniają się w sposób bezpośrednimi do infekcji skórnych czy alergii, to mogą odgrywać pośrednią rolę w wywoływaniu tych problemów zdrowotnych. Ukąszenia pluskiew mogą powodować różne reakcje skórne, w zależności od indywidualnej wrażliwości osoby. Typowe objawy to czerwone, swędzące bąble lub plamki, które pojawiają się w miejscach ukąszeń. U niektórych osób reakcje mogą być bardziej intensywne, prowadząc do silnego podrażnienia, obrzęku, a nawet bolesnych pęcherzy.
Gdy osoba drapie swędzące ukąszenia, może dojść do uszkodzenia skóry, co stwarza drogę dla bakterii do wnętrza ciała. W środowiskach o niższej higienie, gdzie pluskwy mogą być bardziej powszechne, ryzyko infekcji skórnych wzrasta. W takich sytuacjach bakterie mogą łatwo dostać się do małych ran i spowodować infekcje.
Niektóre osoby mogą doświadczać silniejszych reakcji alergicznych na ukąszenia pluskiew. Symptomy mogą obejmować intensywne swędzenie, rozległe wysypki, a nawet ogólnoustrojowe reakcje alergiczne, takie jak pokrzywka czy trudności w oddychaniu. W niektórych przypadkach możliwe są poważniejsze reakcje, takie jak anafilaksja, choć są one niezwykle rzadkie.
W przypadku silnych reakcji alergicznych lub podejrzenia infekcji, należy skonsultować się z lekarzem.
Pluskwy domowe a bezsenność i lęki
Obecność pluskiew domowych w miejscu zamieszkania może być źródłem znacznego stresu i niepokoju. Osoby mieszkające w zapluskwionych pomieszczeniach często doświadczają ciągłego lęku przed ukąszeniami i niepewności związanej z możliwością rozprzestrzenienia się owadów. Ten ciągły stres może prowadzić do problemów ze snem czy notorycznego niepokoju.
Nieustanny niepokój związany z pluskwami domowymi może negatywnie wpływać na ogólne samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Osoby dotknięte problemem mogą stać się bardziej wycofane, unikać kontaktów społecznych ze względu na wstyd lub obawę przed przeniesieniem pluskiew do innych miejsc. Może to prowadzić do izolacji społecznej i poczucia wstydu, na co warto zwrócić szczególną uwagę zwłaszcza u dzieci.
Jak uniknąć dyskomfortu i chorób skóry?
Jak mówi stare mądre przysłowie: “lepiej zapobiegać, niż leczyć”. Aby skutecznie chronić się przed pluskwami oraz skutkami ubocznymi ich bytowania, ważne jest podjęcie odpowiednich środków zapobiegawczych. Chodzi tu przede wszystkim o zabezpieczenie mieszkania przed przejściem pluskiew z zewnątrz oraz regularne monitorowanie sytuacji. Oto kilka kluczowych wskazówek, które pomogą Ci uniknąć problemu z pluskwami:
- Bądź ostrożny przy przynoszeniu do domu używanych mebli, ubrań czy innych przedmiotów. Pluskwy mogą być zawleczone do domu wraz z takimi przedmiotami. Dokładnie sprawdzaj i czyść wszystko, co wprowadzasz do swojego mieszkania.
- Przed rezerwacją noclegu poza domem warto sprawdzić opinie innych gości dotyczące czystości i ewentualnych problemów z pluskwami w danym miejscu. W hotelu dokładnie sprawdź łóżko, jego ramę, materac oraz okoliczne meble. Co prawda czasami znalezienie źródeł infestacji wymaga wprawnego oka. Jeżeli mimo samodzielnej inspekcji, pogryzą cię pluskwy w hotelu, zgłoś to jak najszybciej personelowi obiektu.
- Profesjonalna inspekcja i dezynsekcja: Jeśli podejrzewasz, że pluskwy mogły już dostać się do Twojego domu, nie zwlekaj z reakcją. Zleć profesjonalną inspekcję i, jeśli to konieczne, dezynsekcję. Specjaliści dysponują odpowiednimi metodami i środkami, aby skutecznie pozbyć się tych szkodników.
Pamiętaj, że chociaż zapobieganie jest zawsze lepsze niż zwalczanie, to jednak nie da się w 100% zabezpieczyć przed tymi szkodnikami. Pluskwy można przywlec chociażby z zewnątrz np. na ubraniach, plecaku czy w walizce z wakacji. Więcej o tym, skąd się biorą pluskwy, dowiesz się tutaj.
Przeczytaj też nasz artykuł: Jak zabezpieczyć mieszkanie przed pluskwami?
Jeśli jednak zauważysz jakiekolwiek oznaki obecności szkodników, nie zwlekaj z podjęciem odpowiednich działań. Zamów profesjonalny zabieg zwalczania pluskiew. Jednym z najskuteczniejszych rozwiązań jest metoda IPM, czyli dezynsekcja łączona. Polega na wykonaniu wymrażania Cryonite i oprysku lub zamgławiania ULV podczas jednego zabiegu. Podwójna siła dezynsekcji zwiększa szanse na szybkie pozbycie się szkodników.
